Sơn PU có độc không? Ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào?

Sơn PU (Polyurethane) là một loại sơn phổ biến trong ngành công nghiệp, giúp bảo vệ bề mặt kim loại, gỗ, nhựa với độ bền cao và khả năng chống thấm tốt. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại về tính an toàn của sơn PU, đặc biệt khi sử dụng trong không gian sống. Việc thi công sơn PU đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn giúp giảm thiểu rủi ro về sức khỏe.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sơn PU là gì, những yếu tố ảnh hưởng đến mức độ an toàn, cũng như cách sử dụng sơn PU đúng kỹ thuật để đảm bảo không gian sống lành mạnh. Hãy cùng khám phá ngay!

=

Sơn PU có độc không? Ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào?

Sơn PU là gì? Thành phần hóa học của sơn PU?

Nếu bạn đang thắc mắc sơn PU là gì thì Sơn PU (Polyurethane) là một loại sơn có khả năng tạo màng bảo vệ cứng, bền và bóng đẹp, thường được sử dụng để phủ lên bề mặt gỗ, kim loại, nhựa và các vật liệu khác.

Về mặt cấu tạo, sơn PU bao gồm bốn thành phần chính: chất kết dính, chất đóng rắn, silicat và thành phần màu:

• Chất kết dính (Polyisocyanate): Đây là thành phần cốt lõi giúp liên kết các phân tử sơn, tạo lớp màng bền chắc, chống trầy xước và chịu được tác động môi trường. Tuy nhiên, polyisocyanate có thể phản ứng với độ ẩm không khí, sinh ra hơi độc gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp.
• Chất đóng rắn: Hoạt động như một chất xúc tác, giúp lớp sơn khô nhanh hơn và tăng độ cứng bề mặt. Một số chất đóng rắn có thể chứa hợp chất hóa học dễ bay hơi, ảnh hưởng đến hệ hô hấp nếu tiếp xúc trong thời gian dài.
• Silicat: Thành phần này giúp gia tăng độ bền cơ học, chống mài mòn và bảo vệ bề mặt khỏi tác động của hóa chất, nhiệt độ cao hoặc điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
• Thành phần màu: Chứa các hạt sắc tố tạo màu, mang lại độ bóng và thẩm mỹ cho bề mặt sơn. Một số sắc tố kim loại như chì hoặc crom có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nếu hít phải trong quá trình thi công.

Vậy sơn PU ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong phần tiếp theo!

Sơn PU có độc không?

Ngửi mùi sơn PU hay bất kỳ loại sơn công nghiệp nào cũng có thể khiến chất độc hại xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp. Đặc biệt, sơn PU chứa hai thành phần chính gây ảnh hưởng đến sức khỏe: isocyanates và hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs).

Về độc tính theo thời gian, sơn PU đạt mức nguy hiểm cao nhất trong 48 giờ đầu do nồng độ VOCs dày đặc. Sau 3-7 ngày, isocyanates vẫn còn trong không khí với mức phát tán chậm. Đến 7-30 ngày, lượng khí độc còn lại tiếp tục bốc hơi, tiềm ẩn nguy cơ lâu dài.

Sơn PU ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào?

Việc tiếp xúc lâu dài với sơn PU, đặc biệt khi không sử dụng đồ bảo hộ, có thể gây tác động tiêu cực đến hệ thần kinh trung ương, gây ra nhiều ảnh hưởng ngắn hạn và dài hạn như sau:

Ảnh hưởng ngắn hạn

Tiếp xúc ngắn hạn với sơn PU (Polyurethane) có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. 3 tác động thường gặp bao gồm:

• Kích ứng da, mắt, mũi, họng: Tiếp xúc trực tiếp với sơn PU có thể dẫn đến kích ứng da và mắt. Hít phải hơi sơn hoặc các hạt sơn nhỏ trong không khí có thể gây kích ứng mũi và họng, dẫn đến cảm giác khó chịu và viêm nhiễm.
• Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn: Các dung môi và hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) trong sơn PU có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt và buồn nôn khi hít phải, đặc biệt trong môi trường kém thông thoáng.
• Khó thở, ho: Hít phải các hạt sơn nhỏ có thể gây kích thích đường hô hấp, dẫn đến ho và khó thở. Tiếp xúc thường xuyên hoặc trong môi trường không được thông gió tốt có thể làm tăng nguy cơ phát triển các vấn đề hô hấp nghiêm trọng hơn.

Ảnh hưởng dài hạn

Việc tiếp xúc thường xuyên với sơn PU trong thời gian dài có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là với những người làm việc trong môi trường phun sơn không đảm bảo an toàn. 4 tác động lâu dài có thể bao gồm:

• Hen suyễn nghề nghiệp: Hít phải hơi sơn PU, đặc biệt là isocyanates, có thể gây kích ứng đường hô hấp và dẫn đến hen suyễn nghề nghiệp, gây khó thở, ho mãn tính và tăng nguy cơ dị ứng đường thở.
• Vấn đề hô hấp mãn tính: Việc tiếp xúc lâu dài với các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) và bụi sơn có thể làm tổn thương niêm mạc phế quản, dẫn đến các bệnh hô hấp mãn tính như viêm phế quản mãn tính hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Tổn thương gan, thận, hệ thần kinh: Một số dung môi trong sơn PU có thể tích tụ trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến chức năng gan, thận và làm suy giảm hệ thần kinh trung ương, dẫn đến suy giảm trí nhớ, mất tập trung hoặc rối loạn thần kinh.
• Nguy cơ ung thư: Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với isocyanates trong sơn PU và nguy cơ mắc ung thư phổi hoặc ung thư hệ hô hấp khi tiếp xúc trong thời gian dài.

Ảnh hưởng đến trẻ em và phụ nữ mang thai

Trẻ em và phụ nữ mang thai là những nhóm nhạy cảm, dễ bị ảnh hưởng nhất bởi các hóa chất trong sơn PU. Việc tiếp xúc với sơn không chỉ gây kích ứng tức thời mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro lâu dài cho sức khỏe:

• Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai: Tiếp xúc với các hóa chất trong sơn PU trong thời kỳ mang thai có thể tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Các dung môi và hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong sơn có thể xâm nhập vào cơ thể mẹ và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Hệ hô hấp và miễn dịch chưa hoàn thiện: Trẻ em có hệ hô hấp và hệ miễn dịch đang trong giai đoạn phát triển, do đó dễ bị ảnh hưởng hơn khi tiếp xúc với các hóa chất trong sơn PU. Hít phải các hạt sơn hoặc hơi dung môi có thể gây kích ứng đường hô hấp, dẫn đến ho, khó thở và các vấn đề hô hấp khác.

Để phòng tránh những tác hại này, việc sử dụng sơn PU cần tuân thủ các biện pháp an toàn nghiêm ngặt, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai và trẻ em.

Triệu chứng ngộ độc sơn PU và cách xử lý

Ngộ độc sơn PU có thể ảnh hưởng đến nhiều giác quan như hệ hô hấp, da, mắt và hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng.

Triệu chứng thường gặp khi ngộ độc sơn PU

• Hệ hô hấp: Ho, khó thở, đau tức ngực, thở khò khè.
• Da: Nổi mẩn đỏ, ngứa, bỏng rát khi tiếp xúc trực tiếp.
• Mắt: Kích ứng, đỏ, chảy nước mắt, đau rát.
• Hệ thần kinh: Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi, lú lẫn.
• Triệu chứng nghiêm trọng: Co giật, bất tỉnh.

Cách xử lý khi bị ngộ độc sơn PU

• Di chuyển nạn nhân đến nơi thoáng khí ngay lập tức, nếu có dấu hiệu khó thở, hỗ trợ cho thở oxy.
• Rửa sạch vùng da tiếp xúc bằng xà phòng và nước để loại bỏ hóa chất.
• Rửa mắt bằng nước sạch liên tục trong ít nhất 15 phút nếu mắt bị kích ứng.
• Không gây nôn, thay vào đó cho nạn nhân uống nước hoặc sữa để làm loãng hóa chất nếu đã nuốt phải sơn.
• Gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Mang theo vỏ hộp sơn PU (nếu có) để bác sĩ dễ dàng xác định thành phần và có phương án điều trị phù hợp.

Biện pháp an toàn khi sử dụng sơn PU

Vệc áp dụng các biện pháp an toàn khi sử dụng sơn PU đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp mà bạn có thể sử dụng:

Trong quá trình thi công

• Sử dụng đồ bảo hộ lao động: Khi thi công sơn PU, cần trang bị khẩu trang chống hóa chất, kính bảo hộ, găng tay, quần áo bảo hộ để tránh tiếp xúc trực tiếp với dung môi và hạt sơn bay trong không khí. Điều này giúp giảm nguy cơ hít phải hơi sơn và hạn chế kích ứng da.
• Đảm bảo thông gió tốt: Sơn PU có chứa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), có thể gây hại nếu tích tụ trong không gian kín. Vì vậy, cần thi công trong khu vực thoáng khí, có hệ thống quạt hút hoặc cửa sổ mở để giúp giảm nồng độ hơi sơn.
• Không ăn uống, hút thuốc trong khu vực thi công: Việc này giúp tránh nguy cơ nuốt phải hóa chất độc hại hoặc hít phải hơi sơn trong quá trình sử dụng. Đồng thời, sơn PU có thể dễ bắt lửa, việc hút thuốc gần khu vực thi công tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.

Sau khi thi công

Bên cạnh đó, sau khi hoàn tất quy trình sơn PU chuẩn, bạn cũng cần lưu ý 2 biện pháp an toàn bao gồm:

• Vệ sinh sạch sẽ: Ngay sau khi thi công, cần lau chùi bề mặt dụng cụ, sàn nhà và các khu vực tiếp xúc với sơn bằng dung dịch chuyên dụng. Đồng thời, loại bỏ rác thải sơn đúng cách để tránh ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người xung quanh.
• Thông gió khu vực sơn: Sơn PU chứa các hợp chất dễ bay hơi (VOC), có thể gây kích ứng đường hô hấp nếu tồn đọng trong không khí. Vì vậy, cần mở cửa sổ, sử dụng quạt hút gió hoặc máy lọc không khí để đảm bảo không gian thông thoáng, giúp mùi sơn bay hết trước khi đưa vào sử dụng.

Việc sơn PU đúng kỹ thuật không chỉ giúp nâng cao độ bền và tính thẩm mỹ của sản phẩm, mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe người dùng.

Sơn PU chứa nhiều hợp chất hóa học có thể gây hại cho sức khỏe nếu tiếp xúc thường xuyên mà không có biện pháp bảo vệ phù hợp. Hít phải hơi sơn hoặc tiếp xúc trực tiếp có thể gây kích ứng da, mắt, đường hô hấp và thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh nếu tiếp xúc lâu dài. Để tránh ngộ độc sơn PU, người sử dụng cần đeo đồ bảo hộ, thi công ở nơi thông thoáng và tuân thủ các nguyên tắc an toàn.

Bên cạnh đó, việc lựa chọn sơn PU cao cấp, thân thiện với sức khỏe là giải pháp hiệu quả để giảm thiểu rủi ro. PPG Online cung cấp công nghệ sơn tĩnh điện hiện đại, đảm bảo chất lượng cao và an toàn hơn cho người dùng.